Przemysł mleczarski w Polsce – zbiór najważniejszych informacji
freepik.com
W polskim przemyśle znaczącą rolę odgrywa rolnictwo. Każdego roku nasz kraj eksportuje produkty rolno-spożywcze o wartości kilkudziesięciu miliardów euro (w roku 2022 było to 46,7 mld euro), z czego spory udział mają tu właśnie produkty wytwarzane przez przemysł mleczarski. Branża mleczarska w Polsce jest bardzo rozdrobniona, a produkcja w dużej mierze opiera się na dostawach mleka od indywidualnych dostawców. Warto jednak zauważyć, że przemysł mleczarki jako jedna z nielicznych gałęzi polskiego przemysłu oparła się kapitałowi zagranicznemu. Trzy firmy mleczarskie o największych obrotach rocznych to firmy polskie.
Najważniejsze ośrodki przemysłu mleczarskiego w Polsce to: Grajewo, Lidzbark Warmiński, Ryki, Czarnków, Lubawa, Ostrów Mazowiecka, Piątnica, Radzyń Podlaski. W skali roku indywidualni dostawcy zasilają polskie spółdzielnie mleczarskie w ok. 11 mld litrów mleka. Podaż produktów mleczarskich jest znacznie większa, aniżeli popyt na rynku krajowym, co sprawia, że spora część produktów trafia na eksport, stanowiąc sporą część w grupie produktów rolno-spożywczych. Polski przemysł mleczarski w Polsce bazuje przede wszystkim na mleku krowim, aczkolwiek na wschodzie kwitnie produkcja oparta na mleku owczym.
Aktualna sytuacja w polskim przemyśle mleczarskim
Produkty pochodzące z przemysłu mleczarskiego w Polsce stanowią ok. 7% wszystkich produktów rolno-spożywczych, jakie eksportuje nasz kraj. Rok 2022 był rekordowy pod względem eksportu tych produktów i przyniósł Polsce ok. 46,7 mld euro dochodu. Same produkty mleczarskie przyniosły ok. 5 mld euro dochodu. Wiele wskazuje na to, że wyniki te mogą być poprawione w przyszłości, a wszystko za sprawą zwiększającego się systematycznie popytu. Problemem na pewno jest spore rozdrobnienie polskiego przemysłu mleczarskiego. Aż 90% mleka jest bowiem dostarczane przez dostawców indywidualnych. To znacznie komplikuje samą dystrybucję, a także utrudnia kontrolę nad dobrostanem zwierząt, a co za tym idzie, nad jakością produkowanego mleka. Receptą na ten stan rzeczy mogą być spółdzielnie, w ramach których działałoby wielu dostawców jednocześnie.
Potencjał przemysłu mleczarskiego w Polsce
Według prognoz FAO/OECD rynek mleczarski w najbliższych latach może być jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków żywnościowych. Potwierdzają to zresztą ostatnie wyniki eksportu polskich produktów rolno-spożywczych. Współczesna branża mleczarska jest bardzo zaawansowana technologicznie, oferując klientom docelowe produkty odznaczające się jakościowym składem, jak również estetycznym opakowaniem. Samo opakowanie ma ogromne znaczenie w kontekście sprzedaży produktów mleczarskich. Weźmy chociażby produkty wysokoproteinowe cieszące się sporą popularnością wśród osób aktywnych fizycznie. Takie osoby znacznie chętniej sięgają po produkty mleczarskie widząc na opakowaniu stosowną informację, że dany produkt zalicza się do grona artykułów wysokoproteinowych. To pokazuje, że polscy producenci wiedzą, jak opakować produkty mleczarskie, aby te łatwiej dotarły do potencjalnych klientów. Dużym potencjałem jest również to, że polski przemysł mleczarski w dużej mierze bazuje na krajowym kapitale.
Jakie zagrożenia stoją przed przemysłem mleczarskim w Polsce?
Zagrożeniem jest duże rozdrobnienie polskiego przemysłu mleczarskiego i bazowanie na dostawach pochodzących przede wszystkim od dostawców indywidualnych. Oznacza to mocno rozproszone łańcuchy dostaw, co przekłada się na wyższe koszty, a jednocześnie bardzo utrudnia właściwą kontrolę nad dobrostanem zwierząt oraz nad jakością otrzymywanego mleka. Do tego dochodzą restrykcyjne normy, których przestrzegać muszą zarówno dostawcy, jak również producenci. Polski przemysł mleczarski, podobnie jak przemysł globalny znajduje się pod presją wysokich kosztów produkcji. Należy zatem poszukiwać innowacyjnych rozwiązań, które pozwolą obniżyć koszty przy zachowaniu wysokiej jakości produktów. W Polsce od kilku lat podejmowane są działania ukierunkowane na większą konsolidację podmiotów, co mogłoby przełożyć się na niższe koszty.
Największe firmy z branży mleczarskiej w Polsce
Polski przemysł mleczarski skutecznie oparł się kapitałowi zagranicznemu i pozostał w rękach polskich właścicieli. Ścisła czołówka największych firm mleczarskich w Polsce to firmy krajowe. Liderem w tej branży jest Grupa Mlekovita dysponująca ponad 20 zakładami produkcyjnymi w Polsce. Do roku 2012 liderem polskiego przemysłu mleczarskiego była Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol z Grajewa. Aktualnie zajmuje ona drugie miejsce. W ścisłej czołówce znajdują się także firmy: Piątnica, Polmlek i Łowicz. Z zagranicznych firm mleczarskich działających w naszym kraju do czołówki pod względem wysokości obrotów zaliczają się firmy Danone oraz Zott.
Przemysł mleczarski w Polsce – podsumowanie
W ostatnich latach wzrasta popyt na produkty mleczarskie, a podaż tych produktów w Polsce jest dużo większa, aniżeli popyt na rynku krajowym. To oznacza, że duża część produktów mleczarskich trafia na eksport, generując spore przychody dla gospodarki. Wiele wskazuje na to, że rosnący popyt sprawi, że rynek mleka będzie jednym z najszybciej rozwijających się rynków rolno-żywnościowych. Wyzwaniem są jednak bardzo wysokie koszty produkcji, a także potrzeba wdrażania kolejnych działań ukierunkowanych na poprawę dobrostanu zwierząt. Wynika to z większej świadomości konsumentów względem wybieranych produktów.
Dzisiejsza MLEKOVITA to nie tylko produkty ze znanym logo – to całokształt aktywności i zaangażowanie w każdy aspekt działalności.
Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol w Grajewie to jeden z największych producentów mleka i wyrobów mleczarskich w Polsce i w Europie.
Nasza okręgowa spółdzielnia mleczarska mieści się we wsi Piątnica, leżącej nad Narwią, nieopodal Łomży.
Grupa Polmlek – to największa w Polsce prywatna firma mleczarska ze stuprocentowym polskim kapitałem.
Dowodem na wysoką jakość naszych produktów są liczne nagrody zdobywane przez markę oraz silna pozycja rynkowa budowana od 1965 r.
DANONE w Polsce to grupa spółek, które oferują cenione przez konsumentów produkty, odgrywające istotną rolę w prawidłowo zbilansowanej diecie.
